کد مطلب:276912 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:129
تعبیرهای شبهه انداز
با صرف نظر از اینكه: در هیچیك از كتب لغت و جغرافی كه مورد مراجعه مؤلف بوده از «ری» بعنوان (زوراء) نامی برده نشده است، نكته ی حائز اهمیتی در حدیث معاویه بن وهب جلب نظر می كند كه توجه به آن لازم است و آن نكته این است كه: با اینكه امام صادق علیه السلام به راوی حدیث فرموده است آیا به «ری» رفته ای؟ آیا آن كوه سیاه را كه در سمت راست جاده قرار دارد دیده ای؟ (آن كوه سیاه، همان زوراء است) با اینهمه در این حدیث دو تعبیر وجود دارد كه شبهه انداز است.
تعبیر اول اینكه: حضرت فرموده است در كوه زوراء، یعنی همان كوه سیاهی كه در حوالی ری قرار دارد، هشتاد هزار نفر كشته می شوند كه هشتاد نفر آنها از: (اولاد فلان) می باشند، و این تعبیر، یعنی: اولاد فلان، تعبیری است كه معمولا ائمه ی معصومین علیهم السلام
[ صفحه 234]
درباره ی (بنی العباس) بكار می برده اند، و در این باره شواهدی بسیاری از روایات در دست است كه برای نمونه خواننده ی گرامی می تواند به بخش اول كتاب به قسمتی از روایاتی كه ما درباره ی اختلاف بنی عباس و انقراض دولت آنها آورده ایم مراجعه نماید.
و تعبیر دوم اینكه: حضرت فرموده است: (یقتلهم اولاد العجم) یعنی: این هشتاد هزار نفر كه كشته می شوند و در میان آنها هشتاد نفر از فرزندان فلان می باشد، (اولاد عجم) آنها را می كشند، و لفظ عجم گرچه در لغت عرب لفظ عامی است كه شامل ایرانی و غیرایرانی می شود ولی بقرینه ی لفظ (ری) و زوراء معلوم می شود كه كشنده ی این هشتاد هزار نفر، ایرانیان می باشند.
علیهذا، با توجه به دو تعبیری كه امام صادق علیه السلام در مورد «ری» و «زوراء» در حدیث معاویه بن وهب بكار برده اند چنین استنباط می شود كه: اگر همانطوری كه مرحوم علامه مجلسی علیه الرحمه فرموده است، حادثه ی مزبور از وقایع گذشته و و جنگ مأمون عباسی با مخالفین خود در بغداد نباشد، دور نیست كه این جریان، اشاره به جنگ عراق علیه ایران بوده، و این عده از سربازان و فرماندهان بلند پایه ی ارتش عراق، بر اثر تجاوز عراق به ایران بدست توانای رزمندگان ایرانی در خاك ایران كشته شوند.
بنابراین نتیجه ای كه از مجموع گفتار فوق بدست می آید این است كه:
گرچه احتمال می رود كه زوراء نام شهر ری، یعنی: نام تهران باشد ولی احتمال بغداد هم دارد، و البته احتمال اینكه نام بغداد باشد صد در صد و احتمال اینكه نام ری باشد یك درصد است زیرا:
اولا- همانگونه كه اشاره كردیم اكثر قریب به اتفاق روایات صراحت دارند كه (مدینة الزوراء) همان بغداد است؟
و ثانیا؛- روایت دیگری در رابطه با نام تهران در دست است كه مشكل را حل می كند و تنافی بین دو حدیث مذكور و سایر احادیث را از بین می برد و از آن فهمیده می شود كه نام تهران «دارالزوراء» است نه زوراء تنها.
تعبیر اول اینكه: حضرت فرموده است در كوه زوراء، یعنی همان كوه سیاهی كه در حوالی ری قرار دارد، هشتاد هزار نفر كشته می شوند كه هشتاد نفر آنها از: (اولاد فلان) می باشند، و این تعبیر، یعنی: اولاد فلان، تعبیری است كه معمولا ائمه ی معصومین علیهم السلام
[ صفحه 234]
درباره ی (بنی العباس) بكار می برده اند، و در این باره شواهدی بسیاری از روایات در دست است كه برای نمونه خواننده ی گرامی می تواند به بخش اول كتاب به قسمتی از روایاتی كه ما درباره ی اختلاف بنی عباس و انقراض دولت آنها آورده ایم مراجعه نماید.
و تعبیر دوم اینكه: حضرت فرموده است: (یقتلهم اولاد العجم) یعنی: این هشتاد هزار نفر كه كشته می شوند و در میان آنها هشتاد نفر از فرزندان فلان می باشد، (اولاد عجم) آنها را می كشند، و لفظ عجم گرچه در لغت عرب لفظ عامی است كه شامل ایرانی و غیرایرانی می شود ولی بقرینه ی لفظ (ری) و زوراء معلوم می شود كه كشنده ی این هشتاد هزار نفر، ایرانیان می باشند.
علیهذا، با توجه به دو تعبیری كه امام صادق علیه السلام در مورد «ری» و «زوراء» در حدیث معاویه بن وهب بكار برده اند چنین استنباط می شود كه: اگر همانطوری كه مرحوم علامه مجلسی علیه الرحمه فرموده است، حادثه ی مزبور از وقایع گذشته و و جنگ مأمون عباسی با مخالفین خود در بغداد نباشد، دور نیست كه این جریان، اشاره به جنگ عراق علیه ایران بوده، و این عده از سربازان و فرماندهان بلند پایه ی ارتش عراق، بر اثر تجاوز عراق به ایران بدست توانای رزمندگان ایرانی در خاك ایران كشته شوند.
بنابراین نتیجه ای كه از مجموع گفتار فوق بدست می آید این است كه:
گرچه احتمال می رود كه زوراء نام شهر ری، یعنی: نام تهران باشد ولی احتمال بغداد هم دارد، و البته احتمال اینكه نام بغداد باشد صد در صد و احتمال اینكه نام ری باشد یك درصد است زیرا:
اولا- همانگونه كه اشاره كردیم اكثر قریب به اتفاق روایات صراحت دارند كه (مدینة الزوراء) همان بغداد است؟
و ثانیا؛- روایت دیگری در رابطه با نام تهران در دست است كه مشكل را حل می كند و تنافی بین دو حدیث مذكور و سایر احادیث را از بین می برد و از آن فهمیده می شود كه نام تهران «دارالزوراء» است نه زوراء تنها.